( ဇန္န၀ါရီလ ၂၉ ရက္ေန႕ထုတ္ Popular News journal ဂ်ာနယ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဆရာေမာင္၀ံသရဲ့ ေဆာင္းပါးကို မွ်ေ၀ ေဖာ္ျပေပး လိုက္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာတာနဲ႔ အမွ် ျပည္တြင္း ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ပိုျပီး ေဖာ္ျပ ခြင့္ျပဳလာတာကို သတိထားမိပါတယ္။ တင္းျပည့္ က်ပ္ျပည့္ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ေဆြးေႏြး ေရးသားခြင့္ မရိွေသးေပမယ့္ အခုလို ေဆာင္းပါး ေလးေတြကို ေတြ႕လာရတာဟာ တိုးတက္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ တစ္ခုအျဖစ္ မွတ္ယူမိပါတယ္။ )
ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ၿပီဆိုရင္ ပါလီမန္ (လႊတ္ေတာ္) ရိွလာမယ္။ အဲသည္ လႊတ္ေတာ္သို႔ ျပည္သူမ်ားက ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ “အမတ္” ေခၚ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရိွလာမယ္။ (အမတ္ဆိုတာ တည္ၾကည္ ေျဖာင့္မတ္စြာ ေဆာင္ရြက္သူလို႔ ဆိုလိုပါတယ္) ၎အမတ္မ်ားကို ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ရိွလာမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေတြမွာ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ အမတ္ေလာင္းမ်ား ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား ရိွလာမယ္။ သို႔အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားလည္း ရိွလာမယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ အေရြးခံၾကမွာပါ. . .
ႏိုင္ငံေရးသမား အရည္အခ်င္း
ျပည္သူလူထုက ဆႏၵမဲေပးၿပီး ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရမယ့္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ဘယ္လို အရည္အခ်င္းေတြ ရိွသင့္သလဲ။ ျပည္သူေတြက ဘာကိုၾကည့္ၿပီး မဲေပးၾကမွာလဲ။ သည္အခ်က္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးမွာ အလြန္ အေရးပါ ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမား ဆိုတာ အထက္တန္းလႊာ၊ လူလတ္တန္းစား၊ ပညာတတ္၊ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းေဟာင္း၊ သူေဌး ဘယ္သူ ျဖစ္ရမယ္၊ ဘယ္သူေတာ့ မျဖစ္ရဘူးဆိုတာ အကန္႔အသတ္ မရိွပါဘူး။
ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း၊ ေဆးတကၠသိုလ္ စသည္ျဖင့္ အနည္းဆံုး ၁၇ ႏွစ္ေလာက္ ပညာ သင္ၾကားရမယ္။ အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္ အလုပ္သင္အျဖစ္ အေတြ႕အႀကံဳ ယူရမယ္။ ဘာေၾကာင့္ သည္ေလာက္ ႏွစ္ေတြမ်ားမ်ား သင္ၾကား ေလ့က်င့္ရသလဲ ဆိုေတာ့ ဆရာ၀န္ဆိုတာ လူ႔အသက္နဲ႔ စပ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ ၾကရတာကိုး။ တတ္ေယာင္ကား ဆရာ၀န္ လက္ထဲ ေရာက္သြားလို႔ကေတာ့ အသက္ပါ ဆံုး႐ံႈးရႏိုင္တယ္။
ဒါဆိုရင္ ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္း မျပည့္စံုမႈဟာ တစ္ႀကိမ္မွာ လူတစ္ေယာက္ အသက္ေလာက္ပဲ ဆံုး႐ံႈးႏိုင္တယ္။ တိုင္းျပည္ ကံၾကမၼာကို ၀ကြက္ အပ္ရမယ့္ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ အရည္အခ်င္း မျပည့္စံုရင္၊ အေျမာ္အျမင္ မရိွရင္ (ဥပမာ- မျဖစ္သင့္ဘဲ စစ္ျဖစ္သြားခဲ့ရင္) လူ႔အသက္ေပါင္း ရာေထာင္ခ်ီ ဆံုး႐ႈံးရႏိုင္တယ္။ ဥပမာ- စီးပြားေရး မူ၀ါဒ တစ္ခ်က္ မွားလိုက္ရင္ တိုင္းျပည္ မြဲသြားႏိုင္တယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ဘူးလား။
ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားဟာ တျခား အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း သမားေတြထက္ အေရးႀကီးတယ္။ အေျမာ္အျမင္ ရိွဖို႔ လိုတယ္။ သည္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္ဖို႔ ဘာအရည္အခ်င္း လိုအပ္သလဲ။
အေမရိကန္ စာေရးဆရာ ေရာ္ဘင္ေရဗင္က “ႏိုင္ငံေရးသမားမွာ ပထမဆံုး လိုအပ္တဲ့ အရည္အခ်င္းက ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္စိတ္ပဲ။ ႏိုင္ငံေရးသမား လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဦးဆံုး မိမိကိုယ္ မိမိ ဆန္းစစ္ဖို႔က တကယ္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခ်င္ရဲ႕လား ဆိုတာပဲ” လို႔ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။
ေရာ္ဘင္ေရဗင္က “ႏိုင္ငံေရးသမားဟာ ေမြးရာပါ ပါရမီရွင္ ျဖစ္ဖို႔မလိုဘူး။ တခ်ိဳ႕ ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက ႏိုင္ငံေရးသမား လုပ္ခ်င္ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ထားရိွခဲ့ၾကေပမယ့္ ျဖစ္မလာသူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ မေတာ္တဆ ႏိုင္ငံေရး နယ္ထဲ ေရာက္ၿပီး ေအာင္ျမင္သြားတတ္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေရာ္နယ္ေရဂင္ဟာ ႐ုပ္ရွင္မင္းသားဘ၀ကေန ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲ ေရာက္ၿပီး သမၼတအထိ တက္ျဖစ္ခဲ့တယ္ မဟုတ္လား”လို႔ ေထာက္ျပတယ္။
ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္လာဖို႔ အေၾကာင္းတရားေတြကို ဆက္ေရးတယ္။
(၁) ႏိုင္ငံေရးသမားလုပ္ဖို႔ မဆံုးျဖတ္ခင္ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ ဘယ္ကလာသလဲ ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေမးပါ။ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္သလဲဆိုတာ ကိုယ့္အေၾကာင္းနဲ႔ကိုယ္ ရိွၾကမယ္။ အေၾကာင္းရင္းအမွန္ကို ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေျပာျပစရာ မလိုဘူး။ တိုင္းေရး ျပည္ေရးကို ကိုယ့္နယ္ပယ္ ေဒသအက်ိဳးကို တကယ္ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ လုပ္ခ်င္လို႔ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ဘ၀တက္လမ္း ရွာခ်င္လို႔ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ အာဏာရရင္ ငါႏွင့္ မတူ ငါ့ရန္သူေတြကို မွတ္ေလာက္ သားေလာက္ ေဆာ္လိုက္ ႏွက္လုိက္မဟဲ့ ဆိုတဲ့ ေဒါသေဇာေၾကာင့္ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္ပဲ သိတယ္ေတာ့ မထင္နဲ႔။ ၾကာလာတဲ့အခါ က်ေတာ့ ျပည္သူေတြကလည္း သိလာမွာပဲ။ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္စိတ္ အလြန္အမင္း ျပင္းျပေနၿပီဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါ။
(၂) ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေရြးပါ။ ႏိုင္ငံေရးသမား လုပ္ၿပီဆိုရင္ ၿခံစည္း႐ိုး ခြထိုင္လို႔ မရပါ။ မိမိခံယူခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပါတီရိွႏိုင္သလို ပါတီေတြရဲ႕ မူ၀ါဒနဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေလ့လာၿပီး မိမိက ႏွစ္သက္ သေဘာက်တဲ့ ပါတီကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္တယ္။ မိမိ ႏိုင္ငံေရး စိတ္၀င္စားေၾကာင္း သိလို႔ ခ်ဥ္းကပ္ စည္း႐ံုးတာေတြနဲ႔လည္း ႀကံဳရတတ္တယ္။ ပါတီက မိမိကို မေရြးပါေစနဲ႔။ မိမိက ပါတီကို ေရြးပါ။ ပါတီမူ၀ါဒနဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ၿပီးရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္ရမွာက (က) ပါတီေခါင္းေဆာင္မႈ၊ (ခ) ပါတီမွာ မိမိတြဲဖက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ။
(၃) သင္ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္မယ့္ ပါတီ ေရြးၿပီးရင္ သင္ၾကည္ညိဳ ေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးဦးနဲ႔ ေဆြးေႏြးပါ။ လူခ်င္း မေတြ႔ႏိုင္ရင္ စာေရးဆက္သြယ္ၿပီး တုိင္ပင္ပါ။ သင္သိခ်င္တာေတြ ေမးပါ။ သင္ျဖစ္ခ်င္တာေတြ တင္ျပပါ။ သင့္ကို လမ္းၫႊန္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါ။
(၄) ေအာက္သက္ေက်ပါေစ။ ပါတီမွာ သင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မယ့္ တာ၀န္ကို ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းလုပ္ေပးပါ။ အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ႏိုင္သလား။ အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္ႏိုင္သလား၊ သင္ေပးႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ကို မိမိနယ္ေျမ တာ၀န္ခံထံ သတင္းပို႔ပါ။
(၅) ေလ့လာ ဆည္းပူးမႈ အဆက္မျပတ္ပါေစႏွင့္။ အထူးျပဳ ေလ့လာမႈႏွင့္ အေထြေထြ ေလ့လာမႈ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကို ဆက္လုပ္ပါ။ ဥပမာ- သင့္ကို ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ လုပ္သားမ်ား စည္း႐ံုးေရးအတြက္ တာ၀န္ေပးထားရင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ လုပ္သားမ်ားရဲ႕ ဘ၀၊ သူတို႔ရဲ႕ လိုအင္ဆႏၵ၊ သူတို႔အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ စတာေတြကို အထူးျပဳ ေလ့လာေနရမယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးက အလုပ္သမား ေရးရာေတြကိုလည္း မ်က္ျခည္မျပတ္ရဘူး။
(၆) အခ်ိန္တန္ၿပီဆိုရင္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ပါ။ သည္လိုနဲ႔ပဲ သင္ဟာ ႏိုင္ငံေရး သမားေကာင္း တစ္ေယာက္ အျဖစ္ ဘ၀ကို ေနသြားလို႔ ရပါတယ္။
ေက်ာင္းေနကတည္းက ေလ့က်င့္ေပးရမယ္
ေရာ္ဘင္ေရဗင္က ႏိုင္ငံေရးသမား ပ်ိဳးေထာင္မႈအေၾကာင္းကို ဆက္ေရးတယ္။ သူက ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဟာ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားေကာင္းေတြ အေရအတြက္မ်ားမွ ႐ုပ္ပိုင္းေရာ၊ စိတ္ပိုင္းပါ ႀကီးပြား တိုးတက္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ဖို႔ လိုတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္းေတြကေန ေနာက္မ်ိဳးဆက္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ေလ့က်င့္ ပ်ိဳးေထာင္ေပးရမယ္လို႔ သူက တိုက္တြန္းတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြကို ဦးေဆာင္မယ့္ ေက်ာင္းသား အမႈေဆာင္ လူႀကီးေရြးပြဲေတြ လုပ္ေပးရမယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ လွ်ိဳ႕၀ွက္မဲေပးစနစ္ကို ေလ့က်င့္ေပးရမယ္ စာေတာ္ေန႐ံုနဲ႔ မၿပီး ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရး ၀င္ဆံ့မွ လူခ်စ္လူခင္မ်ားမွ ေထာက္ခံဆႏၵမဲ မ်ားမ်ားရမွာဆိုတဲ့ အသိကို သြတ္သြင္း ေပးရမယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕စာတမ္းမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး ပါလီမန္ မိခင္ႏိုင္ငံႀကီးလို႔ ထင္ရွားတဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက “ႏိုင္ငံေရးသမား အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ” မွတ္စုေလး တစ္ခုကို ျမန္မာျပန္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ယခုတင္ျပခ်က္ဟာ သူတို႔ဆီက ေက်ာင္းသား လူငယ္ေလးမ်ားကို ဗဟုသုတအျဖစ္ သင္ေပးတဲ့ သင္ခန္းစာျဖစ္လို႔ လုိရင္း အခ်က္မ်ားကိုပဲ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ
သူတို႔ဆီမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုခုမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနသူ၊ ပါလီမန္ အမတ္၊ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံ ရာထူးဌာနနႏၱရ တစ္ခုခုမွာ ၀င္ေရာက္ အေရြးခံသူ၊ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏိုင္ေရး စည္း႐ံုးေပးသူေတြကို ေခၚပါတယ္။
ပါလီမန္ အမတ္ျဖစ္သြားရင္ လစာ တစ္ႏွစ္ ေပါင္ ၆၀၀၀၀ မွ ေပါင္ ၁၃၆၄၀၀ ရပါတယ္။
အမတ္ေတြမွာ အလုပ္ခ်ိန္ရိွတယ္။ ရက္သတၱတစ္ပတ္လွ်င္ လန္ဒန္မွာ ေလးရက္၊ မိမိရဲ႕ မဲဆႏၵနယ္မွာ တစ္ရက္ေနၾကရတယ္။
အရည္အခ်င္းအားျဖင့္ ပါလီမန္အမတ္ အမ်ားစုဟာ GCSE ေအာင္ၿပီးသူ၊ A အဆင့္နဲ႔ ေအာင္သူ၊ ဘြဲ႔တစ္ခုခု ရၿပီးသူေတြ ျဖစ္တယ္။
ပါလီမန္ အမတ္ (MP-Members of Parliament) ဆိုတာ မဲဆႏၵနယ္ အသီးသီးက မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြကိ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္လိုက္သူ ျဖစ္တယ္။ အမတ္အမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ အမတ္ အနည္းစုကေတာ့ တစ္သီး ပုဂၢလ ၀င္အေရြးခံခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ အမတ္လစာက တစ္ႏွစ္အတြက္ ေပါင္ ၆၀၀၀၀၊ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ႀကီးက ေပါင္ ၁၃၆၄၀၀ ရပါတယ္။
ေစတနာ့၀န္ထမ္း အလုပ္မဟုတ္
ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံေရး ေလာကမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ဂုဏ္သိကၡာ ရိွတဲ့ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အလုပ္လို႔ မေခၚပါဘူး။ လခေၾကးေငြ ရေသာ တာ၀န္ရိွေသာ အလုပ္ (job)လို႔ သံုးႏႈန္းပါတယ္။ အခ်ိန္ပို လုပ္ကိုင္ရတဲ့ အခါမ်ားမွာ လႊတ္ေတာ္ စီမံဌာနကို စာရင္းေပးပို႔ၿပီး အိုဗာတိုင္ ေတာင္းႏိုင္ပါေသးတယ္။
ပါလီမန္ အမတ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔ ပညာအရည္အခ်င္း ဘယ္ေလာက္ရိွရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ခ်က္ မရိွပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ၿဗိတိန္က အမတ္အားလံုး ေလာက္ဟာ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ အထက္တန္းေအာင္ၿပီး သူမ်ားျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဆီမွာ (General Certificate of Secondary Education-GCSE) လို႔ ေခၚတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေအအဆင့္ (A Level grades) ေအာင္ၿပီးသူနဲ႔ ဘြဲ႕ရၿပီးသူေတြ မ်ားပါတယ္။
ၿဗိတိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးထဲ မ၀င္ခင္ တျခား အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္တစ္ခုခုကို လုပ္ခဲ့ၾကတာ မ်ားတယ္။ ေနာက္ေလး ငါးဆယ္ႏွစ္ ေလာက္ေနမွ ႏိုင္ငံေရး ၀င္လုပ္ေလ့ ရိွတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ လက္ရိွပါလီမန္ အမတ္တစ္ေယာက္ ေယာက္ဆီမွာ သုေတသနမွဴး၊ လူမႈ ဆက္ဆံေရးမွဴး၊ အႀကံေပးစသည္ျဖင့္ အခ်ိန္အေတာ္ ၾကာၾကာ ၀င္လုပ္ၿပီးမွ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္တယ္။ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ ေဒသႏၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာင္စီ လူႀကီးေနရာေတြ အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ အေရြးခံတာကို အရင္လုပ္တယ္ (ျမဴနီစီပါယ္ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ေခၚပါတယ္)။
စိတ္ခ်ရေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္
ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံေရး သမားေတြထဲမွာ စိတ္ကူးေပါက္လို႔၊ ႀကံဳႀကိဳက္လို႔၊ အေဖာ္ေကာင္းလို႔ ႏိုင္ငံေရး ၀င္လုပ္တယ္ ဆိုတဲ့သူ မရိွသေလာက္ပါပဲတဲ့။ ႏိုင္ငံေရး စိတ္ထက္သန္သူေတြဟာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား ဘ၀ကတည္းက ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားၿပီး စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။ စာေတြ႔၊ ကိုယ္ေတြ႔ ေလ့လာ ဆည္းပူးၾကတယ္။ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြ ယံုၾကည္ ကိုးစားေလာက္တဲ့ အရည္အခ်င္း မိမိမွာ အထိုက္အေလ်ာက္ ရိွေနၿပီလို႔ စိတ္ခ်ရေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ အေရြးခံၾကတာ ျဖစ္တယ္။
တစ္နည္းေျပာရရင္ ၿဗိတိန္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ဆရာ၀န္လုပ္မယ္လို႔ ဘ၀ရည္မွန္းခ်က္ထားသူ၊ အင္ဂ်င္နီယာ လုပ္မယ္လို႔ ဘ၀ရည္မွန္းခ်က္ထားသူေတြ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ ပညာရပ္ေတြကို ႏွစ္ျမႇဳပ္ေလ့လာ ဆည္းပူးၾကသလို ႏိုင္ငံေရးပညာကို ေလ့လာ ဆည္းပူးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ မိမိသေဘာက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ကိုလည္း အဲဒီကာလ ကတည္းက ေရြးခ်ယ္ေလ့ရိွတယ္။
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးရင္ မဲေပးလို႔ရတယ္။ အေရြးခံလို႔ ရတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး စိတ္သန္သူဟာ Political activist လို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ အျဖစ္ ကြန္ဆာေဗးတစ္၊ ေလဘာ၊ လစ္ဘရယ္ ႀကိဳက္ရာ ပါတီတစ္ခုခုမွာ ပါ၀င္လုပ္အားေပးလို႔ ရတယ္။ အဓိကေတာ့ နယ္ေျမဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ေအာင္ႏိုင္ေရး အဖြဲ႔၀င္ေခၚ မဲဆြယ္သူမ်ား အျဖစ္ ပါ၀င္ လႈပ္ရွားရတာ ျဖစ္တယ္။
ေအာက္ေျခသိမ္း ႏိုင္ငံေရးသမား
အဲသည္ အဆင့္မွာပဲ တစ္သက္လံုး ေနသြားၿပီး ပါ၀င္အေရးခံတဲ့ အခ်ိန္ျပည့္ ႏိုင္ငံေရးသမား အထိ မလုပ္ဘဲ ေနသူေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရိွတယ္။ သူတို႔ကို ေအာက္ေျခ သိမ္း ႏိုင္ငံေရးသမား (grass roots politicians)ေတြလို႔ ေခၚပါတယ္။ သူတို႔လို လူေတြမ်ားမ်ား ရိွမွ ႏိုင္ငံေရး ပါတီတစ္ရပ္ဟာ အေျခခိုင္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ အေရြးခံတဲ့အထိ ဆက္လုပ္သြားမယ့္ လူေတြကေတာ့ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း ျပည္သူလူထု ယံုၾကည္ ကိုးစားေလာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ပံုရိပ္ေပၚလာေအာင္ မိမိကိုယ္ကို ျဖည့္ဆည္းေနရပါတယ္။
တစ္ဦးတည္း အေရြးခံရတာမဟုတ္
ပါလီမန္ အမတ္အျဖစ္ အေရြးခံတယ္ဆိုတာ မိမိပါတီက အမတ္ေလာင္း အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိုက္႐ံုနဲ႔ အမတ္ျဖစ္သြားတာ မဟုတ္ပါ။ အနည္းဆံုး ပါတီသံုးေလးခုက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သံုးေလးဦး ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္သူမ်ားက မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္မွာ မဲလိမ္မဲခိုးလို႔လည္း မရပါ။ မဲခိုးမႈ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတာလည္း မရိွပါ။
ထူးျခားတာတစ္ခုက ၿဗိတိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို ႀကိဳက္လို႔ မဲေပးတာ၊ မႀကိဳက္လို႔ မဲမေပးတာထက္ မိမိတို႔ မဲဆႏၵနယ္က အမတ္ေလာင္းကို ႀကိဳက္ မႀကိဳက္က အဓိကပိုက်ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမူ၀ါဒထက္ အမတ္ေလာင္းရဲ႕ အရည္အခ်င္းကို ၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ျခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တယ္လို႔ သူတို႔ ယံုၾကည္ၾကပါေၾကာင္း။
ေမာင္၀ံသ
Posted by ပိေတာက္ေျမ at 12:38:00 AM
Type the rest of your post here.
ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ၿပီဆိုရင္ ပါလီမန္ (လႊတ္ေတာ္) ရိွလာမယ္။ အဲသည္ လႊတ္ေတာ္သို႔ ျပည္သူမ်ားက ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ “အမတ္” ေခၚ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရိွလာမယ္။ (အမတ္ဆိုတာ တည္ၾကည္ ေျဖာင့္မတ္စြာ ေဆာင္ရြက္သူလို႔ ဆိုလိုပါတယ္) ၎အမတ္မ်ားကို ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ရိွလာမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေတြမွာ ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ အမတ္ေလာင္းမ်ား ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား ရိွလာမယ္။ သို႔အားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး သမားမ်ားလည္း ရိွလာမယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ အေရြးခံၾကမွာပါ. . .
ႏိုင္ငံေရးသမား အရည္အခ်င္း
ျပည္သူလူထုက ဆႏၵမဲေပးၿပီး ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရမယ့္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ဘယ္လို အရည္အခ်င္းေတြ ရိွသင့္သလဲ။ ျပည္သူေတြက ဘာကိုၾကည့္ၿပီး မဲေပးၾကမွာလဲ။ သည္အခ်က္ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးမွာ အလြန္ အေရးပါ ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမား ဆိုတာ အထက္တန္းလႊာ၊ လူလတ္တန္းစား၊ ပညာတတ္၊ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းေဟာင္း၊ သူေဌး ဘယ္သူ ျဖစ္ရမယ္၊ ဘယ္သူေတာ့ မျဖစ္ရဘူးဆိုတာ အကန္႔အသတ္ မရိွပါဘူး။
ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္း၊ ေဆးတကၠသိုလ္ စသည္ျဖင့္ အနည္းဆံုး ၁၇ ႏွစ္ေလာက္ ပညာ သင္ၾကားရမယ္။ အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္ အလုပ္သင္အျဖစ္ အေတြ႕အႀကံဳ ယူရမယ္။ ဘာေၾကာင့္ သည္ေလာက္ ႏွစ္ေတြမ်ားမ်ား သင္ၾကား ေလ့က်င့္ရသလဲ ဆိုေတာ့ ဆရာ၀န္ဆိုတာ လူ႔အသက္နဲ႔ စပ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ ၾကရတာကိုး။ တတ္ေယာင္ကား ဆရာ၀န္ လက္ထဲ ေရာက္သြားလို႔ကေတာ့ အသက္ပါ ဆံုး႐ံႈးရႏိုင္တယ္။
ဒါဆိုရင္ ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အရည္အခ်င္း မျပည့္စံုမႈဟာ တစ္ႀကိမ္မွာ လူတစ္ေယာက္ အသက္ေလာက္ပဲ ဆံုး႐ံႈးႏိုင္တယ္။ တိုင္းျပည္ ကံၾကမၼာကို ၀ကြက္ အပ္ရမယ့္ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ အရည္အခ်င္း မျပည့္စံုရင္၊ အေျမာ္အျမင္ မရိွရင္ (ဥပမာ- မျဖစ္သင့္ဘဲ စစ္ျဖစ္သြားခဲ့ရင္) လူ႔အသက္ေပါင္း ရာေထာင္ခ်ီ ဆံုး႐ႈံးရႏိုင္တယ္။ ဥပမာ- စီးပြားေရး မူ၀ါဒ တစ္ခ်က္ မွားလိုက္ရင္ တိုင္းျပည္ မြဲသြားႏိုင္တယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ဘူးလား။
ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားဟာ တျခား အသက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္း သမားေတြထက္ အေရးႀကီးတယ္။ အေျမာ္အျမင္ ရိွဖို႔ လိုတယ္။ သည္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္ဖို႔ ဘာအရည္အခ်င္း လိုအပ္သလဲ။
အေမရိကန္ စာေရးဆရာ ေရာ္ဘင္ေရဗင္က “ႏိုင္ငံေရးသမားမွာ ပထမဆံုး လိုအပ္တဲ့ အရည္အခ်င္းက ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္စိတ္ပဲ။ ႏိုင္ငံေရးသမား လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဦးဆံုး မိမိကိုယ္ မိမိ ဆန္းစစ္ဖို႔က တကယ္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ခ်င္ရဲ႕လား ဆိုတာပဲ” လို႔ ေရးခဲ့ဖူးတယ္။
ေရာ္ဘင္ေရဗင္က “ႏိုင္ငံေရးသမားဟာ ေမြးရာပါ ပါရမီရွင္ ျဖစ္ဖို႔မလိုဘူး။ တခ်ိဳ႕ ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက ႏိုင္ငံေရးသမား လုပ္ခ်င္ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ထားရိွခဲ့ၾကေပမယ့္ ျဖစ္မလာသူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ မေတာ္တဆ ႏိုင္ငံေရး နယ္ထဲ ေရာက္ၿပီး ေအာင္ျမင္သြားတတ္ၾကတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေရာ္နယ္ေရဂင္ဟာ ႐ုပ္ရွင္မင္းသားဘ၀ကေန ႏိုင္ငံေရးနယ္ထဲ ေရာက္ၿပီး သမၼတအထိ တက္ျဖစ္ခဲ့တယ္ မဟုတ္လား”လို႔ ေထာက္ျပတယ္။
ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္လာဖို႔ အေၾကာင္းတရားေတြကို ဆက္ေရးတယ္။
(၁) ႏိုင္ငံေရးသမားလုပ္ဖို႔ မဆံုးျဖတ္ခင္ ႏိုင္ငံေရးသမား ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵ ဘယ္ကလာသလဲ ဆိုတာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္ေမးပါ။ ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္သလဲဆိုတာ ကိုယ့္အေၾကာင္းနဲ႔ကိုယ္ ရိွၾကမယ္။ အေၾကာင္းရင္းအမွန္ကို ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေျပာျပစရာ မလိုဘူး။ တိုင္းေရး ျပည္ေရးကို ကိုယ့္နယ္ပယ္ ေဒသအက်ိဳးကို တကယ္ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ လုပ္ခ်င္လို႔ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ဘ၀တက္လမ္း ရွာခ်င္လို႔ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ အာဏာရရင္ ငါႏွင့္ မတူ ငါ့ရန္သူေတြကို မွတ္ေလာက္ သားေလာက္ ေဆာ္လိုက္ ႏွက္လုိက္မဟဲ့ ဆိုတဲ့ ေဒါသေဇာေၾကာင့္ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္း ကိုယ္ပဲ သိတယ္ေတာ့ မထင္နဲ႔။ ၾကာလာတဲ့အခါ က်ေတာ့ ျပည္သူေတြကလည္း သိလာမွာပဲ။ ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ခ်င္စိတ္ အလြန္အမင္း ျပင္းျပေနၿပီဆိုရင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ပါ။
(၂) ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေရြးပါ။ ႏိုင္ငံေရးသမား လုပ္ၿပီဆိုရင္ ၿခံစည္း႐ိုး ခြထိုင္လို႔ မရပါ။ မိမိခံယူခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ ပါတီရိွႏိုင္သလို ပါတီေတြရဲ႕ မူ၀ါဒနဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ေလ့လာၿပီး မိမိက ႏွစ္သက္ သေဘာက်တဲ့ ပါတီကိုလည္း ေတြ႔ႏိုင္တယ္။ မိမိ ႏိုင္ငံေရး စိတ္၀င္စားေၾကာင္း သိလို႔ ခ်ဥ္းကပ္ စည္း႐ံုးတာေတြနဲ႔လည္း ႀကံဳရတတ္တယ္။ ပါတီက မိမိကို မေရြးပါေစနဲ႔။ မိမိက ပါတီကို ေရြးပါ။ ပါတီမူ၀ါဒနဲ႔ လုပ္ငန္းစဥ္ၿပီးရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္ရမွာက (က) ပါတီေခါင္းေဆာင္မႈ၊ (ခ) ပါတီမွာ မိမိတြဲဖက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ။
(၃) သင္ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္မယ့္ ပါတီ ေရြးၿပီးရင္ သင္ၾကည္ညိဳ ေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးဦးနဲ႔ ေဆြးေႏြးပါ။ လူခ်င္း မေတြ႔ႏိုင္ရင္ စာေရးဆက္သြယ္ၿပီး တုိင္ပင္ပါ။ သင္သိခ်င္တာေတြ ေမးပါ။ သင္ျဖစ္ခ်င္တာေတြ တင္ျပပါ။ သင့္ကို လမ္းၫႊန္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါ။
(၄) ေအာက္သက္ေက်ပါေစ။ ပါတီမွာ သင္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္မယ့္ တာ၀န္ကို ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းလုပ္ေပးပါ။ အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ႏိုင္သလား။ အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္ႏိုင္သလား၊ သင္ေပးႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ကို မိမိနယ္ေျမ တာ၀န္ခံထံ သတင္းပို႔ပါ။
(၅) ေလ့လာ ဆည္းပူးမႈ အဆက္မျပတ္ပါေစႏွင့္။ အထူးျပဳ ေလ့လာမႈႏွင့္ အေထြေထြ ေလ့လာမႈ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကို ဆက္လုပ္ပါ။ ဥပမာ- သင့္ကို ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ လုပ္သားမ်ား စည္း႐ံုးေရးအတြက္ တာ၀န္ေပးထားရင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ လုပ္သားမ်ားရဲ႕ ဘ၀၊ သူတို႔ရဲ႕ လိုအင္ဆႏၵ၊ သူတို႔အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ စတာေတြကို အထူးျပဳ ေလ့လာေနရမယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးက အလုပ္သမား ေရးရာေတြကိုလည္း မ်က္ျခည္မျပတ္ရဘူး။
(၆) အခ်ိန္တန္ၿပီဆိုရင္ အဆင့္ဆင့္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ပါ။ သည္လိုနဲ႔ပဲ သင္ဟာ ႏိုင္ငံေရး သမားေကာင္း တစ္ေယာက္ အျဖစ္ ဘ၀ကို ေနသြားလို႔ ရပါတယ္။
ေက်ာင္းေနကတည္းက ေလ့က်င့္ေပးရမယ္
ေရာ္ဘင္ေရဗင္က ႏိုင္ငံေရးသမား ပ်ိဳးေထာင္မႈအေၾကာင္းကို ဆက္ေရးတယ္။ သူက ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဟာ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားေကာင္းေတြ အေရအတြက္မ်ားမွ ႐ုပ္ပိုင္းေရာ၊ စိတ္ပိုင္းပါ ႀကီးပြား တိုးတက္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ဖို႔ လိုတယ္တဲ့။ ဒါေၾကာင့္ စာသင္ေက်ာင္းေတြကေန ေနာက္မ်ိဳးဆက္အတြက္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ ေလ့က်င့္ ပ်ိဳးေထာင္ေပးရမယ္လို႔ သူက တိုက္တြန္းတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ အသင္းအဖြဲ႔ေတြကို ဦးေဆာင္မယ့္ ေက်ာင္းသား အမႈေဆာင္ လူႀကီးေရြးပြဲေတြ လုပ္ေပးရမယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ လွ်ိဳ႕၀ွက္မဲေပးစနစ္ကို ေလ့က်င့္ေပးရမယ္ စာေတာ္ေန႐ံုနဲ႔ မၿပီး ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံေရး ၀င္ဆံ့မွ လူခ်စ္လူခင္မ်ားမွ ေထာက္ခံဆႏၵမဲ မ်ားမ်ားရမွာဆိုတဲ့ အသိကို သြတ္သြင္း ေပးရမယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕စာတမ္းမွာ ေရးသားထားပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး ပါလီမန္ မိခင္ႏိုင္ငံႀကီးလို႔ ထင္ရွားတဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက “ႏိုင္ငံေရးသမား အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ” မွတ္စုေလး တစ္ခုကို ျမန္မာျပန္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ယခုတင္ျပခ်က္ဟာ သူတို႔ဆီက ေက်ာင္းသား လူငယ္ေလးမ်ားကို ဗဟုသုတအျဖစ္ သင္ေပးတဲ့ သင္ခန္းစာျဖစ္လို႔ လုိရင္း အခ်က္မ်ားကိုပဲ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ
သူတို႔ဆီမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ခုခုမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနသူ၊ ပါလီမန္ အမတ္၊ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံ ရာထူးဌာနနႏၱရ တစ္ခုခုမွာ ၀င္ေရာက္ အေရြးခံသူ၊ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏိုင္ေရး စည္း႐ံုးေပးသူေတြကို ေခၚပါတယ္။
ပါလီမန္ အမတ္ျဖစ္သြားရင္ လစာ တစ္ႏွစ္ ေပါင္ ၆၀၀၀၀ မွ ေပါင္ ၁၃၆၄၀၀ ရပါတယ္။
အမတ္ေတြမွာ အလုပ္ခ်ိန္ရိွတယ္။ ရက္သတၱတစ္ပတ္လွ်င္ လန္ဒန္မွာ ေလးရက္၊ မိမိရဲ႕ မဲဆႏၵနယ္မွာ တစ္ရက္ေနၾကရတယ္။
အရည္အခ်င္းအားျဖင့္ ပါလီမန္အမတ္ အမ်ားစုဟာ GCSE ေအာင္ၿပီးသူ၊ A အဆင့္နဲ႔ ေအာင္သူ၊ ဘြဲ႔တစ္ခုခု ရၿပီးသူေတြ ျဖစ္တယ္။
ပါလီမန္ အမတ္ (MP-Members of Parliament) ဆိုတာ မဲဆႏၵနယ္ အသီးသီးက မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြကိ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္လိုက္သူ ျဖစ္တယ္။ အမတ္အမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ အမတ္ အနည္းစုကေတာ့ တစ္သီး ပုဂၢလ ၀င္အေရြးခံခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ အမတ္လစာက တစ္ႏွစ္အတြက္ ေပါင္ ၆၀၀၀၀၊ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ႀကီးက ေပါင္ ၁၃၆၄၀၀ ရပါတယ္။
ေစတနာ့၀န္ထမ္း အလုပ္မဟုတ္
ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံေရး ေလာကမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုတာ ဂုဏ္သိကၡာ ရိွတဲ့ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အလုပ္လို႔ မေခၚပါဘူး။ လခေၾကးေငြ ရေသာ တာ၀န္ရိွေသာ အလုပ္ (job)လို႔ သံုးႏႈန္းပါတယ္။ အခ်ိန္ပို လုပ္ကိုင္ရတဲ့ အခါမ်ားမွာ လႊတ္ေတာ္ စီမံဌာနကို စာရင္းေပးပို႔ၿပီး အိုဗာတိုင္ ေတာင္းႏိုင္ပါေသးတယ္။
ပါလီမန္ အမတ္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔ ပညာအရည္အခ်င္း ဘယ္ေလာက္ရိွရမယ္လို႔ သတ္မွတ္ခ်က္ မရိွပါဘူး။ သို႔ေသာ္ ၿဗိတိန္က အမတ္အားလံုး ေလာက္ဟာ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ အထက္တန္းေအာင္ၿပီး သူမ်ားျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဆီမွာ (General Certificate of Secondary Education-GCSE) လို႔ ေခၚတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေအအဆင့္ (A Level grades) ေအာင္ၿပီးသူနဲ႔ ဘြဲ႕ရၿပီးသူေတြ မ်ားပါတယ္။
ၿဗိတိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးထဲ မ၀င္ခင္ တျခား အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အလုပ္တစ္ခုခုကို လုပ္ခဲ့ၾကတာ မ်ားတယ္။ ေနာက္ေလး ငါးဆယ္ႏွစ္ ေလာက္ေနမွ ႏိုင္ငံေရး ၀င္လုပ္ေလ့ ရိွတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ လက္ရိွပါလီမန္ အမတ္တစ္ေယာက္ ေယာက္ဆီမွာ သုေတသနမွဴး၊ လူမႈ ဆက္ဆံေရးမွဴး၊ အႀကံေပးစသည္ျဖင့္ အခ်ိန္အေတာ္ ၾကာၾကာ ၀င္လုပ္ၿပီးမွ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္တယ္။ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ ေဒသႏၱရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာင္စီ လူႀကီးေနရာေတြ အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ အေရြးခံတာကို အရင္လုပ္တယ္ (ျမဴနီစီပါယ္ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ေခၚပါတယ္)။
စိတ္ခ်ရေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္
ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံေရး သမားေတြထဲမွာ စိတ္ကူးေပါက္လို႔၊ ႀကံဳႀကိဳက္လို႔၊ အေဖာ္ေကာင္းလို႔ ႏိုင္ငံေရး ၀င္လုပ္တယ္ ဆိုတဲ့သူ မရိွသေလာက္ပါပဲတဲ့။ ႏိုင္ငံေရး စိတ္ထက္သန္သူေတြဟာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား ဘ၀ကတည္းက ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားၿပီး စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။ စာေတြ႔၊ ကိုယ္ေတြ႔ ေလ့လာ ဆည္းပူးၾကတယ္။ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူေတြ ယံုၾကည္ ကိုးစားေလာက္တဲ့ အရည္အခ်င္း မိမိမွာ အထိုက္အေလ်ာက္ ရိွေနၿပီလို႔ စိတ္ခ်ရေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ အေရြးခံၾကတာ ျဖစ္တယ္။
တစ္နည္းေျပာရရင္ ၿဗိတိန္က ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ ဆရာ၀န္လုပ္မယ္လို႔ ဘ၀ရည္မွန္းခ်က္ထားသူ၊ အင္ဂ်င္နီယာ လုပ္မယ္လို႔ ဘ၀ရည္မွန္းခ်က္ထားသူေတြ ဆိုင္ရာ ဆိုင္ရာ ပညာရပ္ေတြကို ႏွစ္ျမႇဳပ္ေလ့လာ ဆည္းပူးၾကသလို ႏိုင္ငံေရးပညာကို ေလ့လာ ဆည္းပူးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ မိမိသေဘာက်တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ကိုလည္း အဲဒီကာလ ကတည္းက ေရြးခ်ယ္ေလ့ရိွတယ္။
အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးရင္ မဲေပးလို႔ရတယ္။ အေရြးခံလို႔ ရတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရး စိတ္သန္သူဟာ Political activist လို႔ ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ အျဖစ္ ကြန္ဆာေဗးတစ္၊ ေလဘာ၊ လစ္ဘရယ္ ႀကိဳက္ရာ ပါတီတစ္ခုခုမွာ ပါ၀င္လုပ္အားေပးလို႔ ရတယ္။ အဓိကေတာ့ နယ္ေျမဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ၊ ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ေအာင္ႏိုင္ေရး အဖြဲ႔၀င္ေခၚ မဲဆြယ္သူမ်ား အျဖစ္ ပါ၀င္ လႈပ္ရွားရတာ ျဖစ္တယ္။
ေအာက္ေျခသိမ္း ႏိုင္ငံေရးသမား
အဲသည္ အဆင့္မွာပဲ တစ္သက္လံုး ေနသြားၿပီး ပါ၀င္အေရးခံတဲ့ အခ်ိန္ျပည့္ ႏိုင္ငံေရးသမား အထိ မလုပ္ဘဲ ေနသူေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရိွတယ္။ သူတို႔ကို ေအာက္ေျခ သိမ္း ႏိုင္ငံေရးသမား (grass roots politicians)ေတြလို႔ ေခၚပါတယ္။ သူတို႔လို လူေတြမ်ားမ်ား ရိွမွ ႏိုင္ငံေရး ပါတီတစ္ရပ္ဟာ အေျခခိုင္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ အေရြးခံတဲ့အထိ ဆက္လုပ္သြားမယ့္ လူေတြကေတာ့ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့အတိုင္း ျပည္သူလူထု ယံုၾကည္ ကိုးစားေလာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ပံုရိပ္ေပၚလာေအာင္ မိမိကိုယ္ကို ျဖည့္ဆည္းေနရပါတယ္။
တစ္ဦးတည္း အေရြးခံရတာမဟုတ္
ပါလီမန္ အမတ္အျဖစ္ အေရြးခံတယ္ဆိုတာ မိမိပါတီက အမတ္ေလာင္း အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္လိုက္႐ံုနဲ႔ အမတ္ျဖစ္သြားတာ မဟုတ္ပါ။ အနည္းဆံုး ပါတီသံုးေလးခုက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သံုးေလးဦး ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္သူမ်ားက မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္မွာ မဲလိမ္မဲခိုးလို႔လည္း မရပါ။ မဲခိုးမႈ ျဖစ္ခဲ့ဖူးတာလည္း မရိွပါ။
ထူးျခားတာတစ္ခုက ၿဗိတိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီကို ႀကိဳက္လို႔ မဲေပးတာ၊ မႀကိဳက္လို႔ မဲမေပးတာထက္ မိမိတို႔ မဲဆႏၵနယ္က အမတ္ေလာင္းကို ႀကိဳက္ မႀကိဳက္က အဓိကပိုက်ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမူ၀ါဒထက္ အမတ္ေလာင္းရဲ႕ အရည္အခ်င္းကို ၾကည့္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ျခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်တယ္လို႔ သူတို႔ ယံုၾကည္ၾကပါေၾကာင္း။
ေမာင္၀ံသ
Posted by ပိေတာက္ေျမ at 12:38:00 AM
Type the rest of your post here.
